İçindekiler
Gül Budama Zamanı Ne Zaman ve Nasıl Budanır?
Güllerin ne zaman ve nasıl budanacağı, birçok kişinin kafasında soru işaretleri yaratır. Aslında bu konu, Rosa Del Amore olarak sunduğumuz bahçecilik hizmetlerinin başlangıç noktasıdır. İlk başlarda yalnızca gül yetiştirme konusunda genel bilgiler sunuyorduk, ancak zamanla müşterilerimize özel bahçecilik dersleri ve danışmanlık hizmetleri sunarak bu alanda derinleşmeye karar verdik.
Arka plandaki hikayemizi başka bir gün paylaşabilirim, çünkü belki de şu anda acil budanması gereken bir gülünüz var ve size bu konuda en önemli adımları hemen anlatmak istiyorum. Rosa Del Amore olarak, güllerinizi sağlıklı tutmak ve onlara en iyi şekilde bakabilmeniz için yanınızdayız.
En Güzel Gül Çeşitleri
Başlamak için, kulağa bariz gelebilir, ancak sahip olduğunuz gülün türünü bilmek, doğru budama yapma olasılığınızı artırır. Yani, sahip olduğunuz gül bitkisi aşağıdaki türlerden hangisi olduğunu tespit edin <3
Hybrid Çay Gülleri
Peyzajda en popüler görülen gül türlerinden biri olan bu güller, 30 ila 50 taç yaprağına sahip büyük ve gösterişli çiçeklere ve uzun saplara sahiptir. Binlerce hibrit çay gülü çeşidi bulunmaktadır ve sürekli olarak yeni türler eskileri yerinden etmektedir.
Grandiflora Gülleri
Hibrit çay güllerinin bir alt grubu olarak kabul edilen bu sınıf, aynı zamanda en popüler gül türlerinden biridir. Genellikle oldukça uzun boylu olup, çiçekleri saplarda tek tek değil, kümeler halinde açar.
Floribunda Gülleri
Hibrit çay gülleri ve grandifloralardan sonra en popüler gül türü olan floribunda gülleri, bakımı oldukça kolay olduğu için yetiştirilmesi en iyi seçeneklerden biridir. Grandiflora gülleri gibi, büyük çiçek kümelerine sahiptirler ancak sürekli çiçek açarlar. Hibrit çay gülleri ve grandiflora gülleri genellikle altı ila yedi haftalık döngülerle çiçek açarken, floribundalar kesintisiz çiçeklenir.
Polyantha Gülleri
Floribundaya benzer, ancak bitkiler daha kısadır ve çiçekleri daha küçüktür. Polyantha gülleri genellikle kenar bitkisi ve çit olarak kullanılır.
Tırmanıcı/Sarmaşık Güller
Bu kategori, uzun, yaygın dalları olan ve çitler, pergolalar gibi yapılara yönlendirilebilen gülleri içerir. Bu nedenle, bir grandiflora gülü bile tırmanıcı olarak tanımlanabilir. Tırmanıcılar veya sarılıcılar, sarmaşık gibi sarılan bitkiler değildir; yukarı doğru büyümeleri için dikey desteklere bağlanmaları gerekir. Birçok tırmanıcı ve sarılıcı gül, hibrit güllere kıyasla oldukça soğuk dayanıklıdır.
Minyatür ve miniflora gülleri
“Minyatür” bir gül, temelde hibrit çay veya grandifloranın daha kısa ve daha kompakt bir formudur ve 40 ila 75 cm arasında büyür. “Miniflora” gülleri ise orta boy çiçeklere sahiptir, floribundadan daha küçük, ancak minyatür güllerden daha büyüktür.
Çalı Gülleri
Bu güller yayvan büyüme alışkanlığı ile tanınır ve her yöne beş ila 15 fit arasında yayılırlar. Soğuğa dayanıklılıkları ve güçlü çiçek kümeleri üretmeleri ile bilinirler. Bu grubun en önemli alt kategorilerinden biri David Austin İngiliz Gülleridir; eski bahçe güllerine benzeyen, tekrar çiçeklenen ve hoş kokulara sahip çeşitleri içerir.
Ve eğer sahip olduğunuz gülün türünü bilmiyorsanız endişelenmeyin! RosaDelAmore’dan satın aldığınız ürünleriniz seri numarasıyla kayıt altındadır. Bize sadece sipariş isminizi vererek güllerinizin türlerini öğrenebilirsiniz. Ayrıca size her yolladığımız gülün sertifikasında da çeşiti belirtilmiştir.
Gül Meyvesi (Rose Hips)
Gül meyveleri, gül tohumlarını içeren meyve benzeri yapılardır. Neredeyse tüm güller bu meyveleri oluşturabilir, ancak hepsi oluşturmaz ve bazıları daha gösterişlidir. Açık bir şekilde belirtmek gerekirse, kışın gül meyvesi taşıyan güller yaz sonu ile ilkbahar arasında budanmamalıdır. Bu şekilde dekoratif meyvelerin tadını çıkarabilir veya bunları yabani yaşam için bırakabilirsiniz.
Gül Budama Zamanı Ve Şekli – Genel Budama İpuçları
Gül budama zamanı ve şekli için geçerli olan genel budama ipuçları arasında, donlu havalarda budama yapmamak ve aletlerin keskin ve temiz olduğundan emin olmak bulunur. Bypass makası ve budama makası, genel budama işlemleri için en kullanışlı bahçe el aletleri arasındadır.
- Solan çiçekleri kesmenin bir budama şekli olduğunu unutmayın.
- Budamadan önce gülü dikkatlice inceleyin.
- Her zaman önce ölü, hastalıklı veya ölmeye yüz tutmuş dalları çıkarın.
- Bir adım geri çekilip tekrar bakın – ve budama işlemi sırasında bu adımı tekrarlayın.
- Görünür tomurcukların veya eski yaprak izlerinin hemen üstünden (yaklaşık 0,5 cm) düzgün bir kesim yapın.
- Kesimi, suyun tomurcuktan uzaklaşacak şekilde, eğimli bir şekilde yapın.
Sonbaharda gül budama ile kış sonu/ilkbahar başı arasında yapılır. Temelde bu dönem, gülün yapraksız ve dinlenme döneminde olduğu zamandır.
Solan çiçeklerin kesimi (deadheading), gül çiçek açarken daha fazla çiçeklenmeyi teşvik etmek ve yağmurdan zarar görmüş veya hastalıklı çiçekleri temizlemek için yapılır.
Ölü ve hastalıklı sürgünlerin çıkarılması, gerektiği her an yapılabilir.
Tırmanıcı ve Sarılıcı Güller Arasındaki Fark
Genel anlamda, tırmanıcı güller tekrar çiçek açan türlerdir ve genellikle hazirandan başlayarak ilk donlara kadar çiçek açarlar. Buna karşın, sarılıcı güller (ramblers) yaz başında çiçek açar ve ardından bolca yapraklı yeni sürgünler verir, gül meyvesi (kuşburnu) geliştirirler. Bu nedenle, büyüme biçimlerine ve özelliklerine göre budama teknikleri farklıdır.
Sarmaşık Güller
Sarılıcı güller genellikle fazla budamaya ihtiyaç duymazlar, ancak en eski sürgünlerden bazılarını yıllık ya da iki yıllık bir budama programıyla çıkarmak iyi bir fikir olabilir. Eğer kuşburnunu toplamak istiyorsanız, budamayı kış sonuna ya da ilkbaharın başına kadar erteleyin.
Sarmaşık güller nasıl budanır?
- Eski dalları neredeyse dipten kesebilir ya da aşı yerinden itibaren ortalama 15 cm yukarıdan budayabilirsiniz. Yeni yapraklı sürgünleri yönlendirmek ve bağlamak gerekecek, çünkü güller bir sonraki yıl bu sürgünlerde en iyi çiçeklenmeyi yapar.
Örnek:
- Rosa Ethel: Pergola üzerinde kullanılan, güçlü kokulu, yazın çiçek açan nadir bir sarılıcı gül türü (1912’de Turner tarafından tanıtılmıştır).
- Rose ‘Etoile de Hollande’: Kokulu çiçekleri olan bir tırmanıcı gül.
Çalı Güller (Hybrid Tea, Floribunda)
Budanmayan çalı gülleri, çok az çiçek açan karışık bir dal yığını haline gelebilir. Hibrit çay gülleri genellikle tek tek büyük çiçek açarken, floribunda gülleri çiçek kümeleri oluşturur.
Çalı gülleri nasıl budanır?
- Gövdenin dış tarafında kalan tomurcuklara doğru kesim yaparak bir kadeh şekli oluşmasını teşvik edin. Hibrit çay güllerini yaklaşık yarıya, ya da kökten itibaren 4-6 tomurcuk yukarıdan budayın. Daha genç sürgünler daha iyi çiçekler üretir. Floribunda gülleri ise daha az sert budanmalı, kökten yaklaşık 30 cm yukarıdan kesilmelidir.
Çalı Gülleri (Tek ve Tekrarlayan Çiçeklenen Türler)
Çalı gülünüz tek seferde mi çiçek açıyor yoksa tekrarlayan çiçeklenme özelliği mi var? Bu güllerin çoğunda dalların yay şeklindeki görünümünü korumak önemlidir, çünkü bu onların güzelliğinin bir parçasıdır.
Çalı gülleri nasıl budanır?
- Yalnızca bir kez çiçek açan türler, çiçeklenmeden sonra hafifçe budanmalıdır. Yeni büyüme görebildiğiniz yere kadar budayın. En yaşlı dalları kışın çıkararak daha az çiçek veren dallardan kurtulabilirsiniz.
- Tekrarlayan çiçeklenen modern çalı gülleri sonbahardan ilkbahara kadar budanabilir. Sağlıklı ana dalları sonbaharda yaklaşık dörtte bir oranında, ilkbaharda tekrar budayın; ya da sonbaharda budama yapmayıp ilkbaharda üçte birini kesin.
Aşılı Güller ve Yer Örtücü Güller
Yer örtücü güller genellikle ilkbaharda budanır, amaç eski bitkilerde sıkışıklığı azaltmak ve yeni büyümeyi teşvik etmektir. Ancak minyatür ve patio gülleri sadece estetik şekillerini korumak için hafifçe budanmalıdır. Eğer bitki formu korunmuşsa, budama yapmanıza gerek yoktur.
Yediveren Güller
Bu güller, belirli bir şekle getirilmiş, uzun tek bir gövde üzerinde bir çiçek topu bulunan güllerdir. Genellikle parklarda ve resmi gül bahçelerinde görülür.
Yediveren güller nasıl budanır?
- “Standart” gövdenin orada olmadığını hayal edin. Bu genellikle rugosa veya yaban gülü gibi bir kök altlığıdır. Bunun yerine, gövdenin birleşme yerini (genellikle gövdedeki çıkıntılı bölge) yer seviyesindeymiş gibi düşünün ve sadece üstteki gül bitkisini budayın. Amacınız, dallı “baş” kısmını yaklaşık yarıya veya daha fazla küçültmek, böylece dengeli bir şamdan şekli elde etmektir. Ölü dalları ve ince veya hasar görmüş dalları çıkarın, ayrıca bitkinin ortasından geçen dalları budayarak simetrisini koruyun.
Ve son olarak,
Umarım, Rosa Del Amore bahçenizde gülleri ne zaman ve nasıl budamanız gerektiğine dair en önemli noktaları sizlerle paylaşabilmişimdir. Artık yapmanız gereken tek şey, budama makaslarınızın keskin olup olmadığını kontrol etmek! Ancak hâlâ aklınıza takılan sorular varsa, lütfen bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin. Gül budama üzerine özel dersler ve danışmanlık hizmetlerimiz de mevcuttur. Ayrıca, yılın belirli zamanlarında düzenlediğimiz bahçe atölyelerimizde çalı ve tırmanıcı güllerin budanması, yıllardır dokunulmamış güllerin yenilenmesi gibi konuları ele alıyoruz. Eğer bir grup olarak topluca eğitim almak isterseniz, bulunduğunuz yerde gül budama üzerine konuşma ve uygulamalı eğitimler düzenlemekten mutluluk duyarız. Tüm detaylara web sitemizdeki dersler ve etkinlikler sekmesinden ulaşabilirsiniz.
Alternatif olarak, eğer bahçenizde henüz gül yoksa ve eklemeyi düşünüyorsanız, Rosa Del Amore olarak sizin için özel bir gül bahçesi tasarlayabilir veya güllerinizi yıl boyunca güzel görünecek bir peyzaj düzenine entegre edebiliriz.
Daha fazla bahçecilik tavsiyesi ve ilham almak için Rosa Del Amore blogumuza göz atmayı unutmayın. Blogumuz, güller ve bakımına dair pek çok konuyu ele alıyor ve size ilham verecek ipuçları sunuyor.
Ayrıca, bizi Instagram ve Facebook gibi sosyal medya platformlarında takip ederek, güncel projelerimizden ve Rosa Del Amore bahçelerinde olan bitenlerden haberdar olabilirsiniz.
